30-31. Francja - mapa ogólna i rzeźba terenu
30–31 Francja
Francja (Republika Francuska) – nazwa państwa pochodzi od germańskiego plemienia Franków, które zamieszkiwało tę część Europy po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego.
Arkusze mapy nr 30 i 31 obejmują, poza obszarem Francji, fragmenty innych państw i mórz: na północy – Wielką Brytanię, Kanał La Manche, Belgię, Holandię; na wschodzie – Niemcy, Szwajcarię, Austrię i Włochy; na południu – Morze Śródziemne, Monako, Andorę, Hiszpanię i Portugalię; na zachodzie – Ocean Atlantycki z Zatoką Biskajską.
Francja leży w Europie Zachodniej. Granica lądowa Francji ma długość prawie 2900 km. Od północnego wschodu i wschodu kraj ten graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, a od południa z księstwem Monako. Od południowego wschodu kraj oblewa Morze Śródziemne, na południowym zachodzie przebiega granica z Hiszpanią i Andorą. Na zachodzie Francję oblewają wody Oceanu Atlantyckiego, natomiast na północy Kanał La Manche oddzielający Francję od Wielkiej Brytanii. Jednocześnie tunel pod kanałem łączy oba kraje umożliwiając szybką komunikację między nimi. Do Francji należy położona na Morzu Śródziemnym wyspa Korsyka oraz terytoria zamorskie na innych kontynentach. Francuzi często nazywają swój kraj l'Hexagone (sześciokąt), bowiem uproszczony kształt Francji przypomina właśnie tę figurę geometryczną.
Francja jest drugim pod względem powierzchni i czwartym pod względem liczby ludności krajem w Europie. Jej powierzchnia wynosi 551,5 tys. km2.
Linia brzegowa liczy około 3400 km i jest bardzo zróżnicowana, począwszy od kredowych klifów Normandii na północy i charakterystycznych dla Bretanii przylądków (wybrzeże riasowe z licznymi skalistymi wysepkami na północnym zachodzie kraju), a skończywszy na lagunowych lub płaskich, piaszczystych plażach Atlantyku (wybrzeże zachodnie).
Północno-zachodnia część kraju zdominowana jest przez tereny nizinne, południowo-zachodnia i południowo-wschodnia natomiast przez tereny górzyste.
Tereny nizinne, mające postać basenów i niecek, zajmują ponad połowę kraju. Największą niziną jest Basen Paryski, leżący na północy kraju, który wraz z Basenem Akwitańskim tworzy rozległą Nizinę Francuską.
W środkowo-południowej części kraju rozciąga się Masyw Centralny – obszar wyżynno-górski o średniej wysokości 700–800 m n.p.m., z głębokimi dolinami rzek i obniżeniami rozcinającymi go na odrębne płaskowyże oraz z licznymi stożkami wygasłych wulkanów, które świadczą o wulkanicznej przeszłości tego obszaru.
Na wschodzie i północnym wschodzie znajdują się stare, niskie góry – Wogezy i Ardeny, których rzeźba odznacza się płaskimi lub kopulastymi szczytami i głębokimi dolinami. Na południe od Wogezów wznoszą się wapienne góry Jura, w których występują liczne formy krasowe (jaskinie, skałki, leje).
Południowo-wschodnia część kraju to wysokie i strome góry Alpy. w Alpach znajduje się najwyższy szczyt Francji i jednocześnie Europy – Mont Blanc (4807 m n.p.m.). Na południowym zachodzie kraju rozciągają się natomiast Pireneje – nieco niższe od Alp, ale równie strzeliste jak one, z najwyższym szczytem Pico de Aneto (3404 m n.p.m.), który leży w Hiszpanii.
Sieć rzeczna Francji jest bardzo dobrze rozwinięta. Najdłuższą i największą rzeką kraju jest Loara (1020 km). Inne duże rzeki to: Sekwana, Garonna – wypływająca z Pirenejów i Rodan, który u swojego ujścia tworzy rozległą deltę.
Francję zamieszkuje ponad 60 milionów ludzi. Stolicą i zarazem największym miastem jest Paryż, leżący na północy kraju nad rzeką Sekwaną. Innymi wielkimi miastami są: położone w Prowansji Marsylia i Nicea, leżący nad rzeką Rodan – Lyon, stolica Rady Europy i Parlamentu Auropejskiego – Strasburg w Alzacji oraz położona w Langwedocji Tuluza.
Południe kraju natomiast, a właściwie wybrzeże Morza Śródziemnego, to słynne Lazurowe Wybrzeże (Cote ďAzur), nazywane również Riwierą Francuską, rozciągające się od Tulonu aż do granicy włoskiej. Tutaj też znajduje się Monako (Księstwo Monako), będące miniaturowym państwem (o powierzchni 1,95 km2) położonym na wschód od Nicei, na skalistym cyplu o wysokości 65 m i na wąskim pasie wybrzeża.
Francja to także wspaniałe krainy historyczne słynące z produkcji serów, win, w tym oryginalnego szampana. Każdy z regionów zachował swoją specyfikę kulinarną uwarunkowaną klimatem i historią.
Skojarzenia związane z Francją to przede wszystkim Paryż z Katedrą Notre Dame, pałacem w Wersalu, Placem Bastylii, Polami Elizejskimi, Łukiem Triumfalnym, Montmartrem i Wieżą Eiffla oraz z muzeami Luwru, Orsey i centrum Pompidou, to największy producent win na świecie z takimi słynnymi regionami, jak Alzacja, Bordeaux, Burgundia, Szampania czy dolina Loary, to trzysta gatunków sera, z których najpopularniejsze to Brie, Camembert i Roquefort, to sanktuarium maryjne w Lourdes, to most w Avignionie, to menhiry w Carnac, to słynna grota Lascaux, to Eurodisneyland.